فولاد مبارکه در گذر از تحریم

فولاد از جمله کالاهایی است که در فهرست کالاهای تحریمی از سوی آمریکا قرار گرفته و تلاش شده از این طریق یکی از مجاری ارزآوری کشور مسدود شود؛ اما تولیدکنندگان ایرانی راه خود را به بازارهای صادرات پیدا کرده و راهکارهایی اتخاذ کرده‌ تا بتوانند با گذشت زمان، برنامه‌های خود را در عرصه تولید و افزایش ظرفیت پیش ببرند.

حمیدرضا عظیمیان، مدیرعامل فولادمبارکه اصفهان می‌گوید اگرچه صادرات غیرنفتی این روزها به سیاست گره خورده است، اما راهکارهایی همچون افزایش فروش در بازار داخل و نیز صادرات ورق‌های فولادی از سوی سایر شرکت‌ها را به کار بسته‌ایم تا بتوانیم به ارزآوری  کنیم. صادرات غیرنفتی امروز بیشتر به سیاست گره خورده است؛ به این معنا که در حوزه صادرات امروز مباحث متفاوتی مطرح است و در کشور، کیفیت و قیمت و قوانین تجارت جهانی مساله‌ای است که در رتبه بعدی مورد توجه قرار می‌گیرد. به هر حال برآوردها نشان می‌دهد که در پنج سال آینده، شرکت فولادمبارکه به‌عنوان صاحب تکنولوژی، در کنار سایر فولادسازان بزرگ دنیا مطرح خواهد شد؛ اگرچه محدودیت‌های ناشی از تحریم، کار ما را سخت کرده است؛ به نحوی که در مهر سال ۹۷ طی اطلاعیه‌ای، شرکت فولادمبارکه در لیست تحریم‌ها قرار گرفته است و این امر، این شرکت و طرف‌های تجاری را برای مدت دو تا سه ماه با شوک روبه‌رو کرده بود و باعث شد فولادمبارکه تنها به ۶۵ درصد از اهداف صادراتی خود دست پیدا کند. در عین حال، فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها باعث شده سایر صنایع کشور مانند خودروسازی نیز به موازات فولادسازان با مشکل روبه‌رو شود و کشورهای صاحب قدرت نیز منتظر هستند تا صنایع ما متوقف گردد؛ این در شرایطی است که توقع دولت و مسئولان از شرکت توانمند فولادمبارکه تسلیم شدن نیست؛ همان‌طور که فولادمبارکه نیز پس از این فرآیند، تسلیم نشده و راه پیشرفت را در پیش گرفته است. این درحالی است که پس از تحریم، فولادمبارکه راهکارهای جدیدی مورد بررسی قرار داده است که بر مبنای آن، توانسته با فروش داخلی خوب و سودآوری، کاهش صادرات را جبران کند. براساس آمارهای رسمی که از سوی شرکت استخراج شده است، شرکت فولادمبارکه توانسته در ۶ ماه سال ۹۸ به اندازه کل سال ۹۷ فروش داخلی داشته باشد. از سوی دیگر، این شرکت تلاش کرده گام‌های جدی دیگری در این میان بردارد تا افت صادرات خود را جبران کند. در این راستا دستیابی به محصولات استراتژیک جدید، سودآوری، تامین منابع شرکت و در دستور کار قرار گرفتن پروژه نورد گرم ۲ از جمله کارهایی بوده که توانسته فولادمبارکه را در مسیر توسعه و پیشرفت خود، به پیش براند. به هر حال، مدیران صنعت باید تلاش کنند تا از این برهه زمانی عبور کنیم. از سوی دیگر، امروزه فولادسازان بزرگ مانند فولادمبارکه با چالش جدی مانند عدم تامین مواد اولیه از جمله کنسانتره و گندله مواجه هستند؛ اگرچه مدیران گذشته با خرید بلوک عمده شرکت توسعه معادن تصمیم گرفته بودند تامین مواد اولیه را تضمین کنند اما امسال این تدبیر کارساز نیست و شرکت‌های معدنی با رویکردهای دیگر راه خود را ادامه می‌دهند؛ بر این اساس شرکت‌های معدنی یا فولادساز شده یا برای ارزآوری بیشتر راه صادرات را در پیش گرفته‌اند. در این میان، در ۶ ماه گذشته طی جلسات مختلف با فولادسازان و وزارت صمت درخواست شد این رویکرد تغییر کند اما این رویکرد تغییرپذیر نیست و همچنان معدنی‌ها و فولادسازان بر سودآوری خود پافشاری می‌کنند.

موانع صادرات فولاد :

 اصلی‌ترین واحد فولادی کشور که فولادمبارکه است، تحریم شده و عملیات بانکی، حمل‌ونقل، کشتیرانی و امکان جابه‌جایی پول و نقل‌وانتقالات مالی برای آن در حاشیه تحریم ممنوع شده است؛ بر این اساس ما قابلیت رقابت خود را از دست داده‌ایم. بنابراین تحریم‌های بین‌المللی در حوزه صنعت فولاد که اتفاقا فولادمبارکه را هم نشانه گرفته است، سبب شده تا مجموعه فعالیت‌های  این شرکت معظم طراحی کرده بود، با کندی مواجه شود و همین امر، چالش‌های بسیاری را پیش‌روی صادرکنندگان قرار داده است.

تدابیر جدید برای ادامه صادرات :

یکی از راهکارهای ادامه صادرات کمک به صادر کنندگان اقلام فولادی است .اگر ما خودمان نتوانستیم صادر کنیم، اتلاش کردیم به شرکت‌هایی که صادرکننده ورق فولادی هستند کمک کنیم تا بتوانند تولید و صادرات خود را افزایش دهند. بنابراین شرکت فولادمبارکه غیرمستقیم در پروسه صادرات نقش‌آفرینی کرده و شرایطی را به وجود آورده که اگر خودش هم نتواند به‌صورت مستقیم به دلیل تحریم‌ها صادرات انجام دهد، صادرات محصولات فولادی دیگر را تقویت کند. در واقع این تولیدکنندگانی که از محصولات فولادمبارکه استفاده می‌کنند، در حوزه‌هایی همچون تولید بشکه‌های فلزی و مواردی از این دست مشغول به کار بوده که مورد حمایت قرار گرفته‌اند تا فولادمبارکه بتواند غیرمستقیم اقدام به صادرات محصولات خود کند.

ارز آوری تولید کنندگان فولاد :

ارزبری برای قطعات و واحدهایی که نیاز داریم، بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ دلار در هر تن است که ما بخشی از نیازهای خود را از طریق فروشندگانی که در بازار هستند، تامین کرده‌ایم و در این رابطه نیز مشکل نداریم؛ چراکه بانک مرکزی کمک کرده تا نیازهای ارزی ما برای تامین کالاهای مورد نیاز خطوط تولید تامین شود. البته ارزآوری فولادمبارکه به لحاظ صادراتی که صورت داده است، کاملا مشخص است، اما به هر حال به‌دلیل برخی مسائل، امکان اعلام رقم دقیق صادرات فولادمبارکه وجود ندارد.

برنامه جدید برای بازارهای هدف و بازارهای جدید دیگر :

صادرات به مقصد اروپا با تغییراتی مواجه شده است؛ البته ما به‌صورت کلی مشکلاتی را مرتبط با صادرات محصولات خود به کشورهای مختلف دنیا داریم؛ اما تلاش کرده‌ایم از طریق مذاکره و همکاری و هماهنگی با کشورهای همسایه خود، بتوانیم محصولات خود را صادر کنیم. ولی هنوز به‌صورت جدی وارد بازارجدید صادراتی نشده‌ایم؛ این در شرایطی است که فولادمبارکه، محصولاتی را تولید می‌کند که کاملا منطبق براستانداردهای روز اروپایی است و مشکلی در این زمینه وجود ندارد؛ به این معنا که اگر صادرات به لحاظ مسائل تحریمی با مشکل مواجه نمی‌شد؛ به‌طور قطع بازار مناسبی در اروپا برای کالاهای تولیدی و محصولات صادراتی فولادمبارکه وجود داشت. در بازارهای اطراف و همسایگان در شرق و غرب کشور نیز با تلاش حضور خواهیم داشت.

چشم‌انداز صادرات فولاد در سال‌جاری :

 مهم‌ترین شرط در صادرات فولاد فارغ از محدودیت‌هایی که در عرصه بین‌المللی برای برخی شرکت‌های تولیدکننده فولاد ایجاد شده آن است که تولید کیفی بوده و از استانداردهای جهانی برخوردار باشد. در این میان حتی ممکن است تولید برخی شرکت‌های ایرانی برای صادرات، از کیفیت لازم برخوردار نباشد یا برخی ممکن است توان صادرات نداشته باشند؛ اما فولادمبارکه همه این عوامل را برای تولید کیفی و صادرات دارد؛ اما مشکل اصلی فولادمبارکه این است که در صف اول تحریم قرار گرفته است و متاسفانه نمی‌تواند تولیدات خود را صادر کند؛ این درحالی است که تا پایان سال چشم‌اندازی برای تغییر در این شرایط متصور نیستیم؛ اما ما تولیدمان را افزایش خواهیم داد؛ به این معنا که تولید ما در ۶ ماه ۹۸ نسبت به برنامه از پیش تعیین شده، حدود ۵ تا ۷ درصد در بخش‌های مختلف، اضافه شده است و در ۶ ماه اول نسبت به کل سال ۹۷ نیز، افزایش تولید داشته‌ایم؛ به نحوی که در نیمه اول سال‌جاری، ۲۰ هزار میلیارد تومان فروش داخلی صورت گرفته که تا پایان سال از مرز ۳۵ هزار میلیارد تومان عبور خواهیم کرد. اما از نظر تناژ، با چند درصد رشد در سال‌جاری نسبت به سال گذشته مواجه هستیم که این وضعیت مناسبی را برای فولادمبارکه رقم زده است. به هر حال در پروسه تولید و تامین بازار داخلی، شرکت‌های گروه فولادمبارکه تلاش می‌کنند تمامی «نیازهای داخلی» از ساختمان تا صنعت خودرو و لوازم خانگی را پوشش دهند.. شرکت فولادمبارکه به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق‌های فولادی در خاورمیانه و شمال آفریقا و بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی در جهان با هدف‌گذاری‌های صورت گرفته تلاش کرده در تمامی بخش‌ها به رونق تولید کمک کند، به‌طوری‌که افزایش ظرفیت تولید این شرکت از ۴/ ۲ میلیون تن به بیش از ۱۰ میلیون تن در سال‌های گذشته، تولید پایدار و اشتغال را در پی داشته و این امر مصداق واقعی رونق تولید است که در این شرکت عملیاتی شده است. فولادمبارکه در تولید ناخالص داخلی کشور سهم یک درصدی و در تولید ناخالص بخش صنعت سهم ۵ درصدی را دارد و در زنجیره تامین، حدود ۳ هزار شرکت، تامین کالا و خدمات را برای فولادمبارکه بر عهده دارند